بر محور توسعه، به مقصد تعالی
وجود شرایط رقابتی در صنعت فولاد و نقش تعیین‌کننده این صنعت در توسعه اقتصادی کشورها، ضرورت ایجاد رویکردهایی همچون توسعه سبد محصول را از سوی شرکت‌های فعال در این حوزه با هدف افزایش رقابت‌پذیری آشکار می‌کند. شرکت توسعه آهن و فولاد گل‌گهر نیز که نقش‌آفرین موثری در صنعت فولاد کشور به حساب می‌آید، همواره توجه ویژه‌ای به این موضوع داشته است. اگرچه این شرکت در حال حاضر تنها در تولید آهن‌اسفنجی فعالیت دارد، اما در نقشه راه استراتژی آن، آرمان تولید 6 میلیون تن آهن‌اسفنجی، 5 میلیون تن فولاد، 3 میلیون تن ورق و 1 میلیون و 500 هزار تن محصولات نهایی با ارزش افزوده بالا دیده می‌شود که از نگاه ویژه این شرکت به رویکرد توسعه سبد محصول حکایت دارد. تردیدی نیست که فعالیت‌های توسعه‌محور و ارزشمند این شرکت در زنجیره فولاد، نقش به‌سزایی را در ارتقای جایگاه این شرکت و تسهیل تحقق چشم‌انداز تعیین‌شده برای صنعت فولاد کشور در سال 1404 ایفا می‌کند.
محیط رقابتی امروز، کسب‌و‌کارها را با چالش‌های پیچیده و جدیدی رو‌به‌رو ساخته است که در نتیجه آن، سازمان‌ها برای پیشی گرفتن از رقبای خود در ارائه محصولات و خدمات تلاش می‌کنند. بنابراین توجه به مقوله‌های توسعه و نوآوری برای حفظ و ارتقای جایگاه بنگاه‌های اقتصادی ضروری به نظر می‌رسد و ناتوانی سازمان‌ها در ایجاد نوآوری، حتی می‌تواند به بهای خارج شدن آن‌ها از میدان رقابت تمام شود. از این رو، نوآوری و توسعه سبد محصولات از اهمیت به‌سزایی در تداوم حیات سازمان‌ها برخوردار است.
صنعت فولاد از مهم‌ترین عوامل محرک در اقتصاد یک کشور محسوب می‌شود و رقابت سنگین این صنعت در جهان، اهمیت توجه به مزیت‌های رقابتی را دو چندان می‌کند. از مهم‌ترین عوامل موثر و اجزای جدایی‌ناپذیر در این خصوص می‌توان به وجود فرایند تحقیق و توسعه در سازمان‌ها اشاره کرد، چرا که خروجی آن منجر به خلق محصولات جدید، ایجاد تغییرات نوآورانه در محصولات فعلی، بهبود کمی و کیفی محصولات و … می‌شود. چنین نوآوری‌هایی در واقع نتیجه تحقیق و پژوهشی هستند که از یک ایده در مقیاس آزمایشگاهی ریشه می‌گیرند و پس از تولید آزمایشی، به مرحله تولید انبوه و عرضه به بازار می‌رسند. در شرکت توسعه آهن و فولاد گل‌گهر نیز با هدف ایجاد مزیت رقابتی در صنعت فولاد و حرکت این صنعت همگام با پیشرفت‌های جهانی، توجه ویژه‌ای به بحث تحقیق و توسعه شده است که افزایش ظرفیت تولید، توسعه سبد محصول و … نیز از جمله اهداف استراتژیک آن محسوب می‌شوند.
توسعه سبد محصول، هدفی استراتژیک
شرکت توسعه آهن و فولاد گل‌گهر بزرگترین عرضه‌کننده آهن‌اسفنجی در کشور به حساب می‌آید. این شرکت با بهره‌برداری از دو کارخانه احیای مستقیم، یکی تحت عنوان مگامدول گوهر با ظرفیت تولید سالانه یک میلیون و 700 هزار تن آهن‌اسفنجی و دیگری تحت عنوان مگامدول کوثر با ظرفیت تولید سالانه یک میلیون و 850 هزار تن آهن‌اسفنجی به نقش‌آفرینی در زنجیره فولاد می‌پردازد. این شرکت که فرایند تولید آهن‌اسفنجی را به روش میدرکس انجام می‌دهد، قادر به تولید آهن‌اسفنجی گرم (HDRI) و آهن‌اسفنجی سرد (CDRI) است.
همانطور که پیش‌تر نیز اشاره شد، رویکرد توسعه سبد محصول از اهداف استراتژیک بخش تحقیق و توسعه در شرکت توسعه آهن و فولاد گل‌گهر محسوب می‌شود. در همین راستا، این شرکت گام‌های بلندی را برداشته است که از جمله آن‌ها می‌توان به پروژه احداث کارخانه مگامدول طوبی اشاره کرد تا با ایجاد ظرفیت تولید یک میلیون و 850 هزار تنی این کارخانه، به ظرفیت تولید سه میلیون و 500 هزار تنی فعلی آهن‌اسفنجی این شرکت افزوده شود. همچنین پروژه احداث کارخانه فولادسازی و نورد گرم این شرکت که در صورت بهره‌برداری، ظرفیت تولیدی بالغ بر سه میلیون تن ورق نازک فولادی با ضخامت 8/0 تا 20 میلی‌متر ارائه خواهد کرد نیز از دیگر رویکردهای شرکت توسعه آهن و فولاد گل‌گهر در راستای توسعه سبد محصولات خود محسوب می‌شود. گفتنی است که این پروژه فولادسازی با هدف تولید محصولاتی منحصر‌به‌فرد و استاندارد که در حال حاضر در کشور تولید نمی‌شوند در حال انجام است. این پروژه که در نوع خود اقدام بسیار خلاقانه‌ای برای این شرکت محسوب می‌شود، زمینه کاهش واردات ورق‌های یاد شده، جلوگیری از خروج ارز از کشور، اشتغال‌زایی و حتی ارزآوری برای کشور را فراهم خواهد کرد. در این طرح فولادسازی، آهن‌اسفنجی تولید‌شده در واحدهای احیای مستقیم، به صورت گرم به کوره‌های قوس الکتریکی شارژ می‌شود. پس از تهیه ذوب و انجام عملیات متالورژیکی و افزایش کیفیت فولاد مذاب، این فولاد مذاب تولیدی به شکل اسلب نازک و توسط ماشین ریخته‌گری، به طور پیوسته ریخته‌گری و به صورت گرم به خط نورد ارسال می‌شود که در نهایت به تولید ورق گرم منتهی خواهد شد. گفتنی است که شارژ آهن‌اسفنجی به روش گرم در کوره‌های قوس الکتریکی و استفاده از تکنولوژی «Endless» شرکت پریمتالز در این طرح، کاهش قابل توجه مصرف انرژی و مواد را نیز به دنبال خواهد داشت که اقدامی بی‌نظیر در ایران محسوب می‌شود. بنابراین می‌توان گفت که شرکت توسعه آهن و فولاد گل‌گهر با توجه ویژه به رویکرد توسعه سبد محصول، به دنبال بازاریابی محصولات خود در بازارهای داخلی و بین‌المللی و تخصیص سهم قابل توجهی از این بازارها به تولیدات خود است.
بدیهی است که نمی‌توان از نقش مهم دانش و فناوری در بحث توسعه سبد محصول چشم‌پوشی کرد. شرکت توسعه آهن و فولاد گل‌گهر نیز همواره در همین راستا حرکت کرده است که انتخاب آن به عنوان شرکت برگزیده و پیشرو در توسعه فناوری در سال 1401 نیز از همین موضوع حکایت دارد. این جایزه در همایش بنگاه فناوری و رشد اقتصادی و با هدف ایجاد هم‌افزایی و ارتباط اثربخش میان بنگاه‌ها، دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان برای تحقق اهداف اقتصاد دانش‌بنیان به شرکت توسعه آهن و فولاد گل‌گهر اهدا شد.
جایگاه کیفیت محصول در توسعه آهن و فولاد گل‌گهر
در زنجیره فولاد که سطوح بالایی از رقابت و تکنولوژی را در بر می‌گیرد و هر یک از حلقه‌ها، تامین‌کننده مواد اولیه حلقه بعدی به شمار می‌آیند، حفظ کیفیت محصول از اهمیت بالایی برخوردار است. از این رو، شرکت‌های سرآمد در صنعت فولاد، همواره به موضوع ارتقای کیفیت توجه ویژه‌ای دارند و به‌روز‌رسانی استانداردهای کیفی را به طور پیوسته در واحدهای تولیدی خود انجام می‌دهند. کیفیت همچنین از جایگاه پر‌اهمیتی در شرکت توسعه آهن و فولاد گل‌گهر برخوردار است و این شرکت همواره در مسیر بهبود کیفیت محصولات خود گام برداشته است. رایج‌ترین نوع بررسی کیفی شامل بررسی در حین فرایند به منظور حصول اطمینان از ورود مواد اولیه با کیفیت مناسب به خط تولید و بازرسی پس از تولید است. تمامی مراحل در این شرکت به طور پیوسته مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرند تا اشکالات موجود به طور کامل رفع شود و محصولی با‌کیفیت در اختیار مشتریان قرار گیرد.
تولید محصولات با‌کیفیت، بخشی از اهداف استراتژیک و ارزش‌های شرکت توسعه آهن و فولاد گل‌گهر را تشکیل می‌دهد. بر همین اساس، این شرکت عوامل موثر بر کیفیت محصولات را شناسایی و برای بهبود آن‌ها به طور مستمر تلاش می‌کند. از مهم‌ترین این عوامل می‌توان به تامین پایدار مواد اولیه و رعایت حداقل فاکتورهای شیمیایی و فیزیکی گندله اشاره کرد. پارامترهای کیفی گندله مانند درصد آهن کل، میزان اکسید آهن (FeO)، استحکام، درصد سولفور و تخلخل به صورت مستقیم بر کیفیت محصول (آهن‌اسفنجی) اثرگذاراند که در سیستم مدیریت کیفیت شرکت توسعه آهن و فولاد گل‌گهر، این پارامترها به طور دقیق مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌گیرند. علاوه بر آن، فاکتورهای مد نظر مشتریان نیز از جمله عوامل موثر بر کیفیت محصول به شمار می‌آیند که از جمله آن‌ها می‌توان به مواردی همچون درصد متالیزاسیون (MD)، درصد سولفور، فسفر، کربن، نرمه آهن‌اسفنجی و … اشاره کرد که از مهم‌ترین پارامترهای موثر بر کیفیت آهن‌اسفنجی تولیدی محسوب می‌شوند و به دقت توسط این شرکت مورد بررسی قرار می‌گیرند تا محصولاتی با کیفیت مد نظر مشتریان به بازار عرضه شود. گفتنی است که کنترل و پایش کیفیت محصول در این شرکت، همسو با اهداف و استراتژی‌های تعریف‌شده و با استفاده از دانش نیروهای متخصص، ابزارهای کنترل کیفی، استانداردهای لازم، بهره‌گیری از دانش و فناوری روز و رفع اشکالات خط تولید انجام می‌شود.
